Nikos Deja Vu - Νησί του Πάσχα
(Και ο Έλληνας που το κατέκτησε)
Τα μοάι, τα γιγάντια αγάλματα που στέκουν αγέρωχα στο Νησί του Πάσχα, είναι ακόμα και σήμερα τυλιγμένα σε ένα πέπλο μυστηρίου.
Το Νησί του Πάσχα, αλλιώς Ράπα Νούι, είναι το πιο απομονωμένο σημείο του πλανήτη. Διοικητικά ανήκει στη Χιλή, με την οποία συνδέεται αεροπορικά. Ολόκληρη η ιστορία του αποτελεί αίνιγμα για τους μελετητές. Πώς και γιατί οι πρώτοι άποικοι, Πολυνήσιοι στην καταγωγή, διέσχισαν 2.500 χλμ. στη θάλασσα, κουβαλώντας προμήθειες πάνω σε πρωτόγονες βάρκες; Τι έψαχναν να βρουν και πώς έφτασαν σε αυτό το νησάκι στη μέση του ωκεανού; Ανάλογα ερωτήματα εγείρονται για τα εκατοντάδες διάσπαρτα αγάλματα από ηφαιστειακή πέτρα, τα περίφημα μοάι. Με ύψος έως και 2,5 μ. είναι όλα παρόμοια και ορθώνονται μοναχικά ή στη σειρά. Κάποια ατενίζουν τη θάλασσα, ενώ τα περισσότερα κοιτούν προς την ενδοχώρα. Ενδείξεις άπειρες, αποδείξεις ελάχιστες. Ήταν σύμβολα λατρείας ή «φρουροί» του νησιού; Το σίγουρο είναι ότι λαξεύονταν στο λατομείο του κρατήρα Ranu Raraku και τα μετακινούσαν σιγά σιγά μέχρι τον τελικό τους προορισμό, που συχνά απείχε χιλιόμετρα μακριά. Λέγεται μάλιστα πως οι κάτοικοι κατασπατάλησαν τις πρώτες ύλες του τόπου τους για να τα δημιουργήσουν. Με τι κριτήριο επέλεγαν τις θέσεις τους και τι συνέβη τελικά, είναι κάτι που ποτέ δεν θα μάθουμε. Η ιστορία του Ράπα Νούι θα μείνει για πάντα καλυμμένη με ένα πέπλο μυστηρίου...
Το Νησί του ΠάσχαΟ φωτογράφος που απαθανάτισε το Βρέθηκε στο πιο απομονωμένο νησί του πλανήτη και κάλυψε μια από τις εντυπωσιακότερες ολικές εκλείψεις ηλίου που (δεν) έχεις δει στη ζωή σου. Ο γεμάτος ανησυχίες Λουκάς έμεινε περισσότερο από έναν μήνα στο Νησί του Πάσχα, στον νότιο Ειρηνικό, έσπασε το... νυχτερινό άβατο των Moai & επέστρεψε με τις αποσκευές του γεμάτες, όχι μόνο από μοναδικές φωτογραφίες, αλλά κι από μια εμπειρία ζωής. Η Νάντια Μασσαχού τον συνάντησε, για να μοιραστεί αυτή ακριβώς μέσα από το «φακό» του... «Δεν τα πάω καθόλου καλά με τη γραπτή έκφραση», «όσο εύκολο είναι να βγάλω όποια φωτογραφία μου ζητήσεις, τόσο δύσκολο μου είναι να σου γράψω έστω και μία πρόταση», μου είπε στο τηλέφωνο την πρώτη φορά που μιλήσαμε. Πέμπτη μεσημέρι λοιπόν, κάπου στην Καισαριανή, ν' αναζητώ τον αριθμό 107 στην οδό Ανδρέα Δημητρίου, ενώ η δυνατή βροχή μού δυσκολεύει τη ζωή. Προορισμός, το studio του καταξιωμένου και... ανήσυχου επαγγελματικά, φωτογράφου Λουκά. Τον Λουκά δεν τον είχα ξαναγνωρίσει. Μετά τον δυνατό χαιρετισμό, απέναντί μου στέκεται ένας άνθρωπος ευγενικός, χαμογελαστός με χαρακτηριστικά γκρίζα μακριά μαλλιά, πιασμένα κοτσίδα. Η έκθεσή του στο Ευγενίδειο Πλανητάριο με τίτλο «Παρατηρητές του χρόνου: Ένα αστρικό ταξίδι στη γη των Moai, μέσα από το φακό του Λουκά» έδωσε στο ευρύ κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει το πάθος του για την αστροφωτογραφία (παράλληλα ο ίδιος έχει ασχοληθεί και με άλλα είδη φωτογραφίας, όπως μόδας, ταξιδιωτικού κ.ο.κ.) Κυρίως, όμως, σύστησε τον κόσμο μέσα από τις φωτογραφίες του σε ένα μοναδικό ουράνιο φαινόμενο, συνδυασμένο με έναν μοναδικό προορισμό. «Τον Ιούλιο του 2010 βρέθηκα στο Νησί του Πάσχα. Ήδη από το 1995, οπότε ήμουν στην Ταϊλάνδη για τον ίδιο ακριβώς λόγο, το ήξερα ότι 16 χρόνια μετά θα βρισκόμουν εδώ...» Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που ο χαρακτηρισμός «κυνηγός των εκλείψεων» τον ακολουθεί σχεδόν παντού. «Η αποστολή στο Νησί του Πάσχα διήρκησε 35 ημέρες. Ήξερα πως έπρεπε να βρίσκομαι σε ένα συγκεκριμένο σημείο -στον αρχαιολογικό χώρο με τα μυστηριώδη Moai, για να πιάσω ΤΗ στιγμή. Την ολική έκλειψη εννοώ, βέβαια, η οποία διαρκεί 4΄ και 39΄΄». Τον διακόπτω λέγοντας αυθόρμητα «35 μέρες για μονάχα 5΄!». «Όταν έχεις έναν στόχο», μου λέει, «κάνεις οτιδήποτε θα σε φέρει κοντά του. Εγώ, για να καταλάβεις, μετά από απίστευτες δυσκολίες σχετικά με το να αποκτήσω άδεια να φωτογραφίσω νύχτα στον προστατευόμενο χώρο -ΚΑΝΕΙΣ ΠΟΤΕ δεν έχει φωτογραφίσει εδώ νύχτα!- καθόμουν επί 3 ημέρες ακίνητος σε ένα σκαμπό, προκειμένου να μην μου πάρει κανείς τη θέση απ' όπου ήθελα να τραβήξω. Τρεις μέρες με τη βροχή να μην σταματά και να υπάρχει κίνδυνος να μην καταφέρω καν να πάρω τις λήψεις που ήθελα». Ενημερώνομαι πως στο συγκεκριμένο σημείο θα ξανασυμβεί έκλειψη σε 320 χρόνια, γεγονός που μου υπογραμμίζει το ανεπανάληπτο της φύσης του έργου του Λουκά. Το «κλικ» του είναι τόσο μοναδικό, μιας και πρέπει να περιμένει κανείς 320 χρόνια για να το ξαναπετύχει. Αναρωτιέμαι αν κερδίζει κανείς χρήματα από όλη αυτή την ιστορία, για να πάρω ξεκάθαρα την απάντηση πως στην ουσία συμβαίνει το αντίθετο. «Δεν είναι κάτι το οποίο κάνω για να βγάλω χρήματα. Είναι ένα προσωπικό πάθος, που αυτή τη φορά θέλησα να μοιραστώ με τον κόσμο» μου λέει χαρακτηριστικά. Αυτό το «προσωπικό πάθος», βέβαια, αναγνωρίστηκε παγκοσμίως, μιας κι ανάμεσα στις διακρίσεις του, το περιοδικό Sky and Telescop επέλεξε δική του φωτογραφία ως μια από τις καλύτερες αστροφωτογραφίες σε όλο τον πλανήτη. Όσον αφορά στο κλίμα μαθαίνω πως στο ηφαιστιογενές νησί της Πολυνησίας -μεταξύ της Χιλής και της Ταϊτής- τον Ιούλιο έβρεχε καθημερινά. Όταν για εκείνους είναι καλοκαίρι, σε εμάς ισχύει το αντίστροφο (χωρίς ωστόσο ο χειμώνας τους να είναι ιδιαίτερα βαρύς). «Στην ουσία το νησί είναι ένας τεράστιος αρχαιολογικός χώρος. Εξαιτίας των διάσημων Moai (των τεράστιων σκαλισμένων ανθρωπόμορφων βράχων) έχει ανακηρυχτεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO. Οι παραλίες είναι πάρα πολύ απρόσιτες έως και επικίνδυνες, με αποτέλεσμα μόνο τολμηροί σέρφερ τις "δοκιμάζουν". Ουσιαστικά μία παραλία υπάρχει, όπου μπορείς άνετα να κολυμπήσεις, η Anakena. Από κει και πέρα στην πόλη -όπου διαμένουν 3.000 κάτοικοι-, τη Hankaroa, θα δεις τα κλασικά κορίτσια με τα κοχύλια στο λαιμό, ταβέρνες, που, αντί για τα δικά μας σουβλάκια, σερβίρουν τόνο με πατάτες, καθώς και χώρους όπου οι Rapanui (ντόπιοι) επιδίδονται σε τοπικούς χορούς». «Τι μου έκανε εντύπωση;», αναλογίζεται. «Εδώ είδα τα ομορφότερα και πιο συγκλονιστικά ουράνια τόξα της ζωής μου. Δεν μπορώ να στα περιγράψω: τεράστια και φωτεινά, τόσο διαφορετικά απ' όλα όσα είχα δει. Επίσης, στο δρόμο βρίσκονται ελεύθερα χιλιάδες άλογα. Ποτέ δεν ξέρεις πότε θα εμφανιστούν μπροστά σου...» Όσο μου μιλάει, ξεφυλλίζω το λεύκωμα με τις αστροφωτογραφίες, ενώ καθώς τον ακούω, έχω ήδη μεταφερθεί αλλού. «Στο Νησί του Πάσχα -ή Ράπα Νούι, στην ομώνυμη τοπική γλώσσα- δεν υπάρχει εγκληματικότητα. Είσαι στο πιο απομονωμένο μέρος του κόσμου και το μόνο που μπορεί να σε φοβίσει είναι, ίσως, ο θόρυβος των αλόγων. «Σκέψου, πως επισκέφθηκα νύχτα την Σπηλιά των Ανθρωποφάγων, άκουγα τη βροχή να πέφτει δυνατά και το μόνο μέσο που είχα να επιστρέψω ήταν ένα μικρό μηχανάκι. Και να πάθαινα κάτι, κανείς δεν θα το καταλάβαινε. Ήμουν στη μέση του πουθενά, μόνος. Ωστόσο το συναίσθημά μου δεν μπορώ να το μεταδώσω... άλλωστε εγώ είμαι μοναχικός ταξιδιώτης». Αρπάζω την τελευταία του κουβέντα και σκέφτομαι πως σε ένα τόσο προσωπικό όνειρο μόνο μοναχικός ταξιδιώτης μπορείς να είσαι. «You are the Greek!», έλεγαν ντόπιοι και μη, που είχαν μάθει για τη δουλειά του και τον περίμεναν υπομονετικά εωσότου γυρίσει στη σκηνή του για να τους δείξει το υλικό του. «Είχα γίνει περιζήτητος στο νησί», μου εξομολογείται με χαμόγελο μικρού παιδιού. Ο Λουκάς είναι φυσιολάτρης, λατρεύει την περιπέτεια και... τα αστέρια. Τα κυνηγάει «μοναχικά» αλλά ξέρει να τα μοιράζεται κι τελικά αυτό έχει σημασία στα νοερά ταξίδια μας. Όσο για τα δικά του; Το 2012 ο «κυνηγός των εκλείψεων» θα έχει στο κατόπι τα αστέρια στον ουρανό της Αυστραλίας...
Νησί του Πάσχα είναι ...Έλληνας!
nikosdejavu.tumblr.com
n1999k.blogspot.com
No comments:
Post a Comment